Mobilna Poradnia Ekologiczna [ZAPOWIEDŹ]

Centrum Rozwoju Lokalnego zaprasza mieszkańców Katowic, Mysłowic, Tych oraz powiatów  bieruńsko-lędzińskiego i pszczyńskiego do udziału w proekologicznej akcji edukacyjnej pn. „Mobilna Poradnia Ekologiczna”. Zadanie finansowane jest w ramach Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego Województwa Śląskiego na rok 2020.  Celem inicjatywy jest zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców poprzez zmianę ich nawyków, a także organizacja darmowych warsztatów edukacyjnych.

Projekt adresowany jest do 3 grup wiekowych: dzieci w wieku przedszkolnym (3-9 lat), uczniów szkół podstawowych i średnich (10-18 lat), a także do dorosłych i seniorów (osób w wieku 19+). W ramach „Mobilnej Poradni Ekologicznej” zostanie zorganizowanych łącznie 30 spotkań – dla 20 osobowych grup – o charakterze edukacyjnym.  Tematyka każdego spotkania będzie dostosowana do wieku uczestników. Każde spotkanie będzie składać się dwóch części. W pierwszej – wykładowej uczestnicy będą wprowadzani w tematykę spotkania. Prelekcja będzie odbywać się z wykorzystaniem audowizualnych pomocy dydaktycznych, które wpływając na zmysły odbiorców pozwolą osiągnąć lepsze rezultaty edukacyjne. W drugiej części spotkania odbędą się zajęcia warsztatowe. Każde z 30 organizowanych spotkań w ramach „Mobilnej Poradni Ekologicznej” będzie trwać około 240 minut.

Motywem przewodnim Mobilnej Poradni Ekologicznej (MPE), który pozwoli osiągnąć zakładany cel będzie budowanie świadomości ekologicznej w  duchu odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze, roli człowieka w przyrodzie, jak i roli przyrody w życiu człowieka. Prezentowane i omawiane będą wzajemne relacje człowiek – przyroda, przyroda – człowiek, jako nierozerwalna więź gwarantującą równowagę w środowisku. W ramach MPE uczestnicy nabędą wiedzę nie tylko teoretyczną z zakresu szeroko pojmowanej świadomości ekologicznej, ale i także praktyczną, która pozwoli im z jednej strony stać się niejako miłośnikami i strażnikami przyrody, a z drugiej w sposób zrównoważony korzystać z zasobów przyrodniczych.

Na potrzeby „Mobilnej Poradni Ekologicznej” zostaną opracowane 3 filmy edukacyjne (po jednym dla każdej grupy wiekowej), które dzięki zastosowaniu metod edukacyjnych dostosowanych do wieku odbiorców będą prezentować proekologiczne zagadnienia w sposób ciekawy i przystępny.  W ramach MPE zostaną opracowane  gadżety ekologiczne.  Wydrukowanych zostanie 3000 broszur edukacyjnych ( po 1000 dla każdej grupy wiekowej). Książeczki będą wykorzystywane podczas zajęć warsztatowych oraz będą nagrodami w konkursie internetowym. Pozostała ich część trafi do gmin z powiatów objętych realizacją przedsięwzięcia.  Uczestnicy warsztatów otrzymają opracowane i przygotowane na potrzeby akcji gry memory i torby ekologiczne.

Obszary tematyczne Mobilnej Poradni Ekologicznej

NATURA-lnie mocni – uczestnicy zostaną zapoznani ze środowiskiem przyrodniczym obszaru i ich miejscowości (powiatu), ze szczególnym zwróceniem uwagi na to co najcenniejsze – najmocniejsze strony środowiska przyrodniczego miejsca ich zamieszkania. Zaprezentowane zostaną najważniejsze problemy na linii człowiek – przyroda (tj. wpływ przemysłu, antropopresja, nielegalne wyrzucanie odpadów itp.), a także dobre praktyki dotyczące tego jak zminimalizować negatywne oddziaływanie na środowisko, które każdy z uczestników może podjąć samodzielnie (tj. nasadzenia zieleni, ogrody deszczowe, właściwa segregacja odpadów i zero waste, elektromobilność, ekologiczne źródła energii itp.). W ramach części wykładowej uczestnicy zostaną także zapoznani z tym jakie korzyści daje nam przyroda i środowisko, od tych najbardziej ogólnych jak produkcja tlenu, możliwość aktywności na łonie przyrody po bioróżnorodność, obieg materii w przyrodzie, pozytywny wpływ na nasze zdrowie (fizyczne i psychiczne). Omówione i  zaprezentowane zostaną gatunki roślin, które od wieków są i były wykorzystywane przez ludzi w medycynie, ziołolecznictwie, kosmetologii, a także te z których części, kwiatów lub owoców ludzie sporządzali przetwory czy potrawy. W ramach części warstwowej zostaną zaprezentowane wybrane gatunki roślin, które mają dobroczynny wpływ na zdrowie człowieka, a które każdy z uczestników może spotkać wokół domu, podczas wycieczki do lasu czy na łąkę (wraz z omówieniem ich właściwości tj. wzmocnienie odporności, korzystnym wpływem na różne dolegliwości), zarówno zielnych, jak i krzewów i drzew tj. pokrzywa, macierzanka piaskowa, rumianek, tymianek, podbiał, melisa, mięta, dziurawiec, lawenda, słonecznik, koper, lipa, świerk, brzoza, dzika róża itd.. Rośliny będą prezentowane w zależności od pory roku i dostępności danych gatunków, w pierwszej kolejności będą to rośliny z upraw ekologicznych, w drugiej pozyskane ze środowiska naturalnego (żaden z gatunków nie będzie gatunkiem chronionym czy rzadko występującym w naszym kraju). Uczestnicy będą mogli w ramach warsztatów popróbować poszczególnych gatunków, zarówno tych które nadają się do bezpośredniego spożycia, jak i dżemów, soków, czy olejów i olejków. Każdy z uczestników będzie mógł z dostarczonych przez prowadzących warsztaty roślin (świeżych, jak i wcześniej wysuszonych) przygotowywać mieszanki herbat. Będą tworzone mieszanki według własnych upodobań, potrzeb lub właściwości prozdrowotnych. Każdy z uczestników będzie mógł sporządzić sobie mieszankę, którą później będzie mógł zabrać ze sobą do domu w ekologicznej torebce papierowej, a na miejscu dodatkowo otrzyma bawełnianą torebkę do parzenia herbaty i zostanie przeprowadzona wspólna degustacja, podczas której w rozmowie podsumowującej uczestnicy wspólnie z prowadzącymi omówią korzyści jakie człowiekowi daje przyroda, a także co sami możemy dla niej zrobić.

Szkoła przetrwania dla zabieganych – zarówno podczas wykładów, jak i warsztatów uczestnicy będą mogli dowiedzieć się, jak żyć w zgodzie z naturą. Wiele osób szuka swojego sposobu na życie w zgodzie z naturą. Dla jednych będzie to czerpanie z dobrodziejstw, jakie oferuje nam przyroda, dla innych aktywne wpływanie na rozwój środowiska naturalnego. Jesteśmy coraz bardziej uwikłani w sidła cywilizacji, W ramach zaproponowanego obszaru / bloku tematycznego uczestnicy będą mogli sobie przypomnieć, że tylko bliski kontakt z naturą pozwala nam odzyskiwać to, co gubimy po drodze, odzyskać naszą duchowość, świeżość, harmonię myśli, uczucia, doznania, na nowo odkryć smak źródlanej. W ramach MPE środowisko przyrodnicze zostanie zaprezentowane jak miejsce wyciszenia, nabierania pewności siebie i wewnętrznej siły. Relacje człowiek – przyroda zostaną zaprezentowane także pod kątem rozważań filozoficznych, ekofilozofii. Dzisiaj nas samych, tak jak kiedyś przodków, ciągnie w najbardziej dzikie odludne miejsca, by tam szukać porozumienia z przyrodą – uczestnicy będą mogli zapoznać się pojęciem ekoturystyki, jak i sami będą mogli zaplanować weekend w najbardziej odludnym czy dzikim w ich ocenie zakątku Polski. Dowiedzą się jak przetrwać w sytuacjach gdy zdani będziemy sami na siebie, z dala od cywilizacji, telefonu, sklepów, a wszystko po to by nauczyć się żyć w zgodzie i harmonii z przyrodą, w zrównoważony sposób czerpiąc zarazem z jej zasobów. Każdy z uczestników stanie się Bear’em Gryll’sem i będzie musiał pod bacznym okiem prowadzących opracować zestaw zasad, który pozwoli im przetrwać w trzy dni z dala od cywilizacji, zdanych tylko na siebie i przyrodę. W ramach warsztatów, z udostępnionych przez prowadzących, występujących w stanie dzikim roślin i owoców, uczestnicy będą mieli za zadanie przygotowanie potrawy która pozwoli im przetrwać. Jako podsumowanie omówiony zostanie ekologiczny styl życia rozumiany jako szacunek do natury, który polega na rozważnym, świadomym i uzasadnionym wykorzystywaniu potencjału naturalnego. Każdy z uczestników dowie się jakie powinniśmy wykształcić w sobie nawyki, dzięki którym każdego dnia przyczynimy się do działań proekologicznych.

Polski zielnik kulinarny – myślenie proekologiczne, pęd ku zdrowemu stylowi konsumpcji i nowej jakości życia stają się coraz powszechniejsze. Uczestnicy będą mogli się przekonać jak wielką wartość ma dla nas przyroda i jak ważna jest troska o nią. Każdy będzie mógł dowiedzieć się, że początek wielu dzisiejszym wspaniałym odmianom i formom warzyw, które kupujemy w sklepach początek dały niepozorne i niejadalne w naszym przekonaniu chwasty. W ramach części wykładowej uczestnicy odkryją, że niepozornie wyglądające „chwasty”, wiele roślin nas otaczających zwłaszcza dziko rosnących, ale i także tych występujących w naszych mieszkaniach, na balkonach, w ogródkach przydomowych i na działkach posiada walory odżywcze, których na co dzień sobie nie uświadamiamy. Uczestnicy zobaczą jak niepozorne zielska przez stulecia stanowiły ważny składnik pożywienia naszych przodków, a i obecnie mogą znaleźć zastosowanie dla celów kulinarnych, często zastępując sztuczne dostępne w sklepach wzmacniacze smaku czy przyprawy. W ramach części warsztatowej uczestnicy będą degustować, ale i przygotowywać potrawy sporządzone przy wykorzystaniu roślin rosnących w stanie dzikim, czy w naszych ogródkach, choćby takich jak smalec z macierzanką, masło czosnkowe, kefir z siemieniem lnianym i zarodkami pszenicy, sałata z koniczyną łąkową, ciasteczka z rokitnikiem, dżem jarzębinowy czy zupa pokrzywowa.

ODPADO-twory – (tylko dla dzieci w wieku przedszkolnym) – w ramach wykładu i warsztatu zostanie poruszona tematyka naszej odpowiedzialności za środowisko. Dzieci będą mogły dowiedzieć się co to jest segregacja, jak ograniczać ilość odpadów, co to jest zero waste, jak mądrze robić zakupy, jak żyć ekologicznie. Zarówno wykład, jak i warsztat będą się opierały na interakcjach prowadzący – dzieci. Prowadzący poprzez różne doświadczenia będą obrazowali jak postępować z odpadami, jak ograniczyć ich masę, a także co można z nich zrobić nadając im drugie życie. W ramach zajęć warsztatowych dzieci będą wykonywały nowe produkty i rzeczy z odpadów (np. skarbonki, karmniki dla ptaków, wazony, szkatułki na dziecięce skarby) – nadając im drugie życie.

Ptasie radio – (tylko dla dzieci w wieku przedszkolnym) – podczas wykładu prowadzący opowiedzą dzieciom o ptakach, które żyją wokół nas. Wykład będzie z elementami multimedialnymi, dzieci będą rozpoznawać gatunki ptaków na podstawie zdjęć, jak i ich głosów. Dzieciom zaprezentowane zostaną różne gniazda w których mieszkają ptaki (w dziuplach, na ziemi, na drzewach czy słupach, ale i także będą mogły zobaczyć na własne oczy jakie są różnego rodzaju budki dla ptaków, jak i będą mogły zajrzeć do ich środka (w budkach zostaną zamontowane sztuczne gniazda). Prowadzący będzie posiadał ptaki wykonane przez rękodzielników wiernie odzwierciedlające te, które żyją w przyrodzie, dzieci będą mogły je z bliska pooglądać. Dzieci będą odpowiadać na pytania co jedzą ptaki, jak poszukują pokarmu, a także na to jak one same mogą im w tym pomóc. Będzie to dla dzieci dobra lekcja zarówno ekologii jak i szacunku dla zwierząt. W ten sposób uwrażliwione będą na los tzw. braci mniejszych.  Na koniec w ramach części warsztatowej wszystkie dzieci będą zaproszone do stworzenia malutkich karmników dla ptaków z szyszek (z dostarczonych przez prowadzących materiałów) – do szyszek dzieci będą wiązać sznurek (który potem pozwoli im swobodnie przymocować ją do gałęzi drzewa), potem  każdą szyszkę razem z prowadzącymi będą smarować dokładnie miodem lub masłem orzechowym, a na koniec obtaczać w ziarnach zbóż lub w gotowej karmie (tak by mogły się przykleić) – kiedy wyschną, razem z opiekunami z przedszkola będą mogły zimową porą je powiesić na drzewie.

Do udziału w „Mobilnej Poradni Ekologicznej” będzie można zgłosić się  grupowo (grupa 20 osób) i indywidualnie. W drugim przypadku spotkania będą organizowane po zebraniu grupy 20 osobowej.

Szczegółowe informacje dotyczące zgłoszeń do udziału będą dostępne niebawem.