Projekt ECO-Lokalnie II, którego głównym celem jest poprawa stanu środowiska naturalnego przy zaangażowaniu społeczności lokalnych. realizowany jest w okresie od 01.10.2016 r. do 31.12.2017 r. i został dofinansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Obszar objęty projektem to: gmina Żarki, gmina Myszków, gmina Niegowa, gmina Poczesna, miasto Częstochowa, gmina Ogrodzieniec, gmina Zawiercie, gmina Włodowice, gmina Kroczyce, gmina Koniecpol.
Projekt „ECO-Lokalnie II” zakłada realizację przez Centrum Rozwoju Lokalnego 17 inicjatyw ekologicznych.
1. Inicjatywa: Eko-przystanek na Jurze
Inicjatywa grupy nieformalnej pn.: „Grupa mieszkańców z Suliszowic”
Lokalizacja inicjatywy: Gmina Żarki
Termin realizacji: 01.04.2017 – 30.09.2017
Eko-Przystanek na Jurze zlokalizowany będzie na terenie Świetlicy Wiejskiej w Suliszowicach. Grunt znajduje się tuż przy głównej drodze wsi, przy żółtym i niebieskim szlaku turystycznym, nieopodal ruin średniowiecznej strażnicy i jurajskich rezerwatów przyrody oraz pięknych ostańców. Na dzień dzisiejszy miejsce to nie jest atrakcyjne. Celem inicjatywy jest utworzenie mini ogrodu (parku) ze ścieżkami edukacyjnymi, które będą pełniły role: edukacyjną, informacyjną, dydaktyczną i przyrodniczą. Teren ten jest ogólnodostępny. Teren realizacji inicjatywy graniczy z terenem prywatnym. Na tym odcinku, by ograniczyć możliwość „przechodzenia” ludzi korzystających z inicjatywy na teren prywatny, zostanie postawione ogrodzenie o długości 58mb. Ogrodzenie dodatkowo służyć będzie jako miejsce do powieszenia tablic informacyjno-edukacyjnych. Na ogrodzeniu zostaną zawieszone tablice edukacyjno-dydaktyczne. W tym miejscu mieszkańcy i turyści poszerzaliby wiedzę przyrodniczą oraz informacje na temat ochrony środowiska. Eko- Przystanek byłby też miejscem, gdzie rowerzyści i mieszkańcy spędzaliby wolne chwile, ciesząc oko pięknymi rodzimymi krzewami, drzewami, kwiatami. Celem projektu jest połączenie przyjemnego z pożytecznym, gdyż przy ścieżkach znajdowałyby się tablice, na których np. ukazane są gatunki fauny i flory występujących w pobliskich rezerwatach i samych Suliszowicach. Przy koszach na śmieci znajdowałyby się informacje na temat segregowania śmieci. W tym miejscu warto podkreślić, że poprawa świadomości ekologicznej wpłynie na odpowiednie zachowania ludzi, którzy zaczną szanować otaczającą nas naturę, a szczególnie tę lokalną. Eko- Przystanek byłby potrzebny dla pszczół z pobliskich pasiek oraz innych pożytecznych owadów. Miejsce to pełniłoby funkcję dydaktyczną, informacyjną oraz przyrodniczą.
2. Inicjatywa: Magiczny ogród „Słoneczek”
Inicjatywa grupy nieformalnej pn.: Rada Rodziców działająca przy Przedszkolu nr 1 w Zawierciu.
Lokalizacja inicjatywy: Gmina Zawiercie
Termin realizacji: 01.04.2017 – 31.05.2017
Zamierzeniem realizacji inicjatywy jest stworzenie ogrodu, miejsca przyjaznego dla dzieci jak i dorosłych na placu przy przedszkolu. Przedszkole nr 1 „Słoneczko” w Zawierciu zlokalizowane jest przy drodze krajowej 78. Sąsiaduje z blokami osiedla mieszkaniowego i hostelem CMC Putex. Teren placówki jest rozległy, częściowo zagospodarowany. Na jego terenie znajduje się sprzęt rekreacyjno – sportowy. Niestety plac przedszkolny pozbawiony jest ogrodu, który poprawiłby walory estetyczne placówki ale przede wszystkim odgrodziłby przedszkole od bardzo blisko sąsiadujących bloków, stwarzając jednocześnie podopiecznym placówki możliwość swobodnej i intymnej zabawy. Dodatkowo placówka graniczy z trasą szybkiego ruchu, co powoduje duże zanieczyszczenie powietrza spalinami. Hałas powodowanym nasilonym natężeniem ruchu wpływa ujemnie na rozwój i zdrowie dzieci. Utworzony ogród będzie stanowił odskocznie od „betonowych widoków” oraz da schronienie lokalnej faunie, np. ptakom. Zagospodarowany teren będzie wykorzystywany do edukacji przyrodniczej i ekologicznej dzieci i mieszkańców.
3. Inicjatywa: Wędkarska Chata
Inicjatywa organizacji.: Stowarzyszenie „RAZEM ŁATWIEJ”
Lokalizacja inicjatywy: Gmina Koniecpol
Termin realizacji: 01.07.2017 – 31.12.2017
Działka na której planuje się utworzenie ogólnodostępnej strefy wypoczynku i rekreacji jest zlokalizowana przy jednym z dwóch zbiorników wodnych na rzece Pilicy, znajdującym się praktycznie w centrum miasta Koniecpol. Jest to popularne miejsce wypoczynku rodzin z dziećmi, a przede wszystkim ulubione miejsce wędkarzy, prężnie działających na naszym terenie. Okolice tzw. „starego zalewu” to również miejsce, częstych spotkań młodzieży i ludzi starszych, którzy organizują tu ogniska itp. Niestety brak jest tam całkowicie zagospodarowania tego terenu. Koło wędkarskie dba o niezarastanie zbiornika, jego zarybienie oraz czystość wokół niego ale nie ma tam, ani ławeczek na chwilę odpoczynku ani koszy do wrzucania śmieci. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom korzystających z tego miejsca oraz mając na uwadze ochronę środowiska naturalnego przed dewastacją, wypalaniem i zaśmiecaniem na działce planuje się montaż dużej altany ze stolikami, ławeczkami i miejscem na ognisko, koszy na śmieci, tablicy informacyjnej oraz obsadzenie terenu przeznaczonego pod rekreację drzewami i krzewami, które będą dawać schronienie przez słońcem. Altana praktycznie w całości wykonana z materiałów naturalnych swoją aranżacją będzie się dobrze komponować ze środowiskiem naturalnym. Na tablicy będą zamieszczone informacje o tym co można zobaczyć i jak aktywnie spędzić czas w pięknym dorzeczu Pilicy. Realizacja wniosku pozwoli na stworzenie miejsca, gdzie lokalna społeczność oraz turyści, będą mogli usiąść, odpocząć, złowić rybkę bądź zorganizować rodzinny piknik. Aktualnie takie spotkania są organizowane na terenach zielonych przez co zostają one niszczone a przede wszystkim zaśmiecane. Zagospodarowanie tego ternu poprzez postawienie altany wyposażonej w palenisko oraz kosz na śmieci pozwoli chronić środowisko naturalne.
4. Inicjatywa: Powrót do natury – rewitalizacja zieleni na osiedlu Skarpa
Inicjatywa Spółdzielni Mieszkaniowej „Skarpa”
Lokalizacja inicjatywy: Gmina Włodowice
Termin realizacji: 01.04.2017 – 30.06.2017
Dokonanie obsadzenia odnowi środowisko naturalne , które istniało w tym miejscu przed budową osiedla – wzgórze „Skarpa ” . Tereny te pokryte były krzewami, w którym żyły rodzime gatunki ptaków i owadów. Jednocześnie sprzyjać będzie również odnowie ekosystemu , który obecnie jest bardzo ubogie .Sadząc rodzime rośliny przyczynimy się do ich ponownego rozpowszechniana , ochrony i bioróżnorodności. Dzięki zmianie standardowych trawników w urozmaicone rabaty nastąpi m.in. powrót do natury poprzez propagowanie naszej flory ojczystej. Gatunki rodzime zapewnią ptakom u nas zimującym pożywienie, nasiona, pszczołom i trzmielom zdobywanie pożytków z roślin miododajnych, a drobnym zwierzętom schronienie . Rodzime gatunki to element naszej kultury. Nastąpi również wzbogacenie środowiska naturalnego poprzez stworzenie strefy biologiczno – ekologicznej na omawianym terenie
5. Inicjatywa: Piękny i bezpieczny zbiornik
Inicjatywa grupy nieformalnej: Grupa nauczycieli przy Ośrodku Pomocy Dziecku i Rodzinie W Górze Włodowskiej
Lokalizacja inicjatywy: Gmina Włodowice
Termin realizacji: 01.01.2017 – 30.06.2017
W ramach inicjatywy planowane jest oczyszczenie terenu wokół zbiornika wodnego, położonego na obszarze przylegającym do Ośrodka Pomocy Dziecku i Rodzinie w Górze Włodowskiej. Planuje się usunięcie odrostów, rozłogów po dzikiej roślinności, poprawienie statyki drzew, regulacje koron, usunięcie nadmiernej ilości tataraku zwyczajnego, przerzedzenie terenu wodnego o zbędne rośliny. Usunięcie suchych, połamanych konarów drzew oraz dziko rosnących krzewów wokół brzegu. W ramach tego zadania planuje się uporządkować naturalną linię brzegową zbiornika, utwardzić i wyplantować teren wokół niego. Regulacja naturalnej linii brzegowej nastąpi przy użyciu koparki (skarpowanie brzegu stawu), która między innymi wykarczuje szuwary, wydobędzie osady, odmuli staw. Następnie planuje się posadzić grupę roślin nadających się do nasadzenia przy naturalnych zbiornikach wodnych. Ta grupa roślin obejmuje gatunki preferujące gleby wilgotne. Wybierając grupę roślin należy uwzględnić te rośliny, które podniosą walory estetyczne terenu wokół zbiornika. Na tle zbiornika dobrze prezentować się będą rośliny o dużych liściach oraz formy płaczące drzew, np. wierzba płacząca. W roślinność wokół zbiornika planuje się wkomponować kosze lęgowe dla dzikiego ptactwa celem zwiększenia możliwości adaptacyjnych rodzimych gatunków np.: dzikich kaczek. Okres lęgowy kaczek przypada na wiosnę, gdy powracają z tzw. Zimowisk. Składanie jaj przypada w połowie kwietnia lub w nawet w marcu. Kosze najlepiej montować zimą. Zostanie w nich umieszczona wyściółka w postaci suchych liści lub siano, gdyż kaczki uważają ten materiał za dogodny do lęgów. Te działania mają przyczynić się do zwiększenia liczby populacji ptactwa. Planuje się również zamontować na drzewach budki lęgowe dla ptaków.
6. Inicjatywa ZIELONY ZAKATEK – modernizacja terenu przy Świetlicy Wiejskiej w Podzamczu do celów przyrodniczo – ekologicznej
Inicjatywa organizacji: Fundacja Wspierania Aktywności Twórczej i Regionalnej „Stara Szkoła”
Lokalizacja inicjatywy: Gmina Ogrodzieniec
Termin realizacji: 01.07.2017 – 31.12.2017
Teren w Podzamczu, na którym planowana jest realizacja inicjatywy, jest wyjątkowo usytuowany. Podzamcze jest popularnym miejscem turystycznym z rozwiniętą już infrastrukturą około turystyczną oraz dużymi, bardzo widocznymi i wieloletnimi śladami oddziaływania człowieka na środowisko naturalne, jurajski krajobraz, typ roślinności, ekosystemu itp. Wzmożony ruch turystyczny, liczne szlaki turystyczne prowadzące przez Podzamcze i okolice, sukcesywnie zwiększający się obszar „pod zabudowę”, zainteresowanie Podzamczem jako miejscem do odwiedzenia i do zamieszkania, także jako miejsce do prowadzenia działalności gospodarczej powoduje, że stopniowo zmniejsza się ilość miejsc przyrodniczo atrakcyjnych, neutralnych i naturalnych (ostoje, zieleńce, trawniki i łąki itp.) a wzrasta powierzchnia miejsc zabudowanych, zabetonowanych i ekologicznie niebezpiecznych (dzikie wysypiska, wykopy). Wśród mieszkańców wzrasta poziom zainteresowania i obserwuje się wzrost potrzeby większej świadomości spraw związanych z ochroną środowiska, walorów krajobrazowych i ekologii wśród mieszkańców i turystów. Miejsce przy istniejącej już Świetlicy Wiejskiej jest miejscem publicznym, licznie odwiedzanym, ogólnodostępnym, usytuowanym przy trasie do zamku, a bliskie sąsiedztwo pomieszczenia, w którym odbywają się cyklicznie zajęcia edukacyjne i kulturalne gwarantuje wysoki poziom zainteresowania i dużą „oglądalność” tablic edukacyjnych – korzystać z nich będą zarówno mieszkańcy jak i turyści. Teren przy świetlicy jest i zawsze był terenem zielonym, naturalnie ukształtowana skarpa doskonale nadaje się na dosadzenie roślin typowych dla roślinności jurajskiej, obecnie wymaga uporządkowania i odchwaszczenia.
7. Inicjatywa: EKO inicjatywa – odtworzenie i pielęgnacja parku wokół Pałacyku Bauerertzów w Myszkowie.
Injatywa grupy nieformalnej: EKO-pracownicy
Lokalizacja inicjatywy: Gmina Myszków
Termin realizacji: 01.10.2016 – 30.06.2017
Na terenie Myszkowa (przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 791 ul. Wolności i nr 793 ul. K. Pułaskiego) zlokalizowany jest zabytkowy Pałacyk Bauerertzów (dawna siedziba PUP), który w roku 2014 został odremontowany ze środków własnych powiatu. Nieruchomość jest ogólnodostępna dla mieszkańców, a poprzez lokalizację w budynku Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej oraz Powiatowego Lekarza Weterynarii służy mieszkańcom całego powiatu. Osoby indywidualne – pracownicy wskazanych instytucji – kierowani poczuciem odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego w najbliższym otoczeniu ich pracy wyszli z inicjatywą odtworzenia i pielęgnacji parku wokół pałacyku. W swej inicjatywie zostali poparci przez okolicznych mieszkańców. Na terenie nieruchomości znajdują się bowiem okazałe lipy, które wymagają cięcia pielęgnacyjnego nadłamanych gałęzi i uformowania koron. Pozostałe krzewy liściaste i drzewa iglaste były nasadzane bez ogólnego zamysłu, co aktualnie rzutuje obniżeniem walorów estetycznych tego urokliwego miejsca. Wymagają usunięcia odrostów, cięcia pielęgnacyjnego, a część z nich powinna być zastąpiona nową roślinnością. Pracownicy, interesanci i okoliczni mieszkańcy dzielnicy Mijaczów, cieszą się widokiem pięknego, zabytkowego pałacyku, ale jednocześnie ubolewają nad brakiem zagospodarowania zieleni w jego otoczeniu. Celem inicjatywy jest odtworzenie zieleni oraz pielęgnacja roślinności. Działania tego typu przyczynią się do podniesienia atrakcyjności tego miejsca. Wokół budynku wytyczone są ścieżki komunikacyjne oraz droga dojazdowa i parking. Dodatkowo z dwóch stron budynku są wybudowane z kamienia dwie duże donice w kształcie podkowy, które nie są obsadzone roślinnością. Ścieżki piesze są porośnięte trawą i chwastami. Sam pałacyk jest niezwykle urokliwy i chyba nie ma osoby, która przyjeżdżając tam po raz pierwszy nie obchodziłaby budynku dookoła, aby go obejrzeć z każdej strony. W sąsiedztwie nieruchomości zlokalizowane są wielorodzinne domy mieszkaniowe, których mieszkańcy – zwłaszcza osoby starsze, mogłyby po zrealizowaniu projektu wykorzystać park jako miejsce spacerów i odpoczynku. Piękna przyroda w miejscu pracy wpływałaby pozytywnie na jakość pracy pracowników oraz nastawienie interesantów. Inicjatywa zakłada również działania służące lokalnie występującym tu ptakom, dla których zostaną zakupione budki lęgowe. Ptaki odgrywają rolę w niszczeniu szkodników oraz biorą udział w rozsiewaniu nasion roślin. Tereny zieleni miejskiej pełnią wielorakie funkcje techniczne, klimatyczne, biologiczne będąc jednocześnie przestrzenią użytkowaną przez ludzi w różnorodnych formach. Na skutek wzrastającej urbanizacji istnieje wyraźny trend, aby zwiększać powierzchnię zielonych terenów miejskich. Ponadto przebywanie w otoczeniu zieleni zmniejsza poziom stresu oraz łagodzi objawy przemęczenia.
8. Inicjatywa: Utworzenie ścieżki edukacyjnej „Dziecięcy ogródek” przy Szkole Podstawowej w Ludwinowie.
Inicjatywa organizacji: Szkoła Podstawowa w Ludwinowie
Lokalizacja inicjatywy: Gmina Niegowa
Termin realizacji: 01.07.2017 – 31.12.2017
Obszar, na którym znajduje się Szkoła Podstawowa w Ludwinowie jest rozległy, położony przy lesie. Teren ten jest ogólnodostępny. W ostatnich latach został przeprowadzony gruntowy remont budynku. Następnie wykonano prace wokół budynku szkoły, posadzono nowe krzewy, wycięto chore drzewa, tak aby upiększyć otoczenie i aby teren sprzyjał wypoczynkowi uczniom. Na chwilę obecną, konieczne jest zagospodarowanie terenu przy szkole w pobliżu placu zabaw. Na dzień dzisiejszy jest to miejsce, które jest na bieżąco porządkowane, jednak wymaga nowych nasadzeń, które przyczynią się do zachowania bioróżnorodności biologicznej i poprawy stanu środowiska naturalnego. W ramach inicjatywy planuje się utworzenie ścieżki edukacyjnej, która będzie zróżnicowana pod względem wartości edukacyjnych. Przygotowany materiał będzie zawierał trzy obszary: rośliny rodzime z zakresu wartości smakowych, zapachowych i wizualnych. Całość przedsięwzięcia zakłada pobudzenie i uwrażliwienie u dzieci bodźców organoleptycznych Ponadto, inicjatywa ma na celu uświadomić najmłodszych odbiorców o roli roślin w życiu człowieka. Wkład roślin w życie człowieka jest bezdyskusyjny. Rośliny są niezbędne w różnych gałęziach przemysłu np. zapewniają nam naturalne pożywienie, w przemyśle farmaceutycznym dużo leków produkowana jest na bazie roślinnej, natomiast we włókiennictwie wykorzystuje się len czy bawełnę do produkcji tkanin. Inicjatywa będzie wykonana na placu szkolnym w pobliżu placu zabaw dla dzieci, tak, aby kontakt z przyrodą był bardziej efektywny. W całość inwestycji wmontowane zostaną ławki i stoliki, które posłużą jako miejsce odpoczynku i ewentualnej konsumpcji oraz miejsce plenerów malarskich.
9. Inicjatywa: Aranżacja i zagospodarowanie przestrzeni na terenie szpitala
Inicjatywa grupy nieformalnej: Wspólnie dla szpitala
Lokalizacja inicjatywy: Gmina Myszków
Termin realizacji: 01.01.2017 – 30.06.2017
Teren, na którym planowana jest realizacja inicjatywy znajduje się za budynkiem szpitala powiatowego w Myszkowie. W ostatnich latach budynek szpitala został wyremontowany. Niestety jednak obszar wokół jest niewykorzystany i zaniedbany, a jest to teren bardzo rozległy i niezwykle urokliwy. Rośnie tam wiele rodzimych gatunków drzew tj. lipy, klony pospolite, buki, graby zwyczajne, jarząb pospolity oraz drzewa owocowe jak np. śliwa, które wymagają pielęgnacji, usunięcia nadłamanych gałęzi. Drzewa i krzewy to niewątpliwie istotny element towarzyszący ludziom z uwagi na wartości ekologiczne i przyrodnicze, ponadto estetyczne ,umilające, upiększające szare podwórka. Mieszkańcy zadrzewionych dzielnic rzadziej przebywają w szpitalach, a chorując potrzebują mniej lekarstw. Dowiedziono, że rekonwalescenci po operacjach chirurgicznych, zdrowieją szybciej w pokojach z widokiem na zieleń(drzewa). Drzewa korzystnie wpływają na naszą psychikę, działają kojąco na nerwy i uspokajają emocje. Należy zatem dołożyć wszelkich starań ,aby raz posadzone drzewo służyło nam jak najdłużej w dobrej kondycji zdrowotnej. W ramach inicjatywy planowane jest również stworzenie namiastki parku wykonanego z rodzimego materiału roślinnego np. brzozy. Nowo posadzone rośliny zapewnią lepsze warunki dla bytowania i przezimowania owadów, poprawi się stan środowiska naturalnego dla rodzimej i okolicznej fauny i flory, co w efekcie przyczyni się do zwiększenia produkcji tlenu. Rośliny oczyszczają powietrze, produkują tlen i absorbują szkodliwe substancje zanieczyszczające. Działania na rzecz środowiska może podejmować każdy, dlatego Autorzy chcą zaangażować lokalną społeczność do podjęcia wspólnej inicjatywy na rzecz zagospodarowania tego terenu i pokazać, że mamy bezpośredni wpływ na otaczającą nas przyrodę. Teren należy zrekultywować, usunąć stare karpie i przygotować pod nasadzenia. W ramach zgłaszanej inicjatywy posiana zostanie trawa i wykonane nasadzenia z rodzimych gatunków roślin, które odnowią choć część tego pięknego terenu. Wszystkie działania sprawią, że teren będzie uporządkowany i atrakcyjny. Zostanie stworzone miejsce wypoczynku zarówno dla pacjentów przebywających w szpitalu, dla których zagospodarowana przestrzeń będzie pozytywnie wpływać na ich samopoczucie, jak i lokalnych mieszkańców. W Myszkowie jest mała ilość zagospodarowanych terenów zielonych, parków czy skwerów. W efekcie mało jest miejsc do odpoczynku i rekreacji.
10. Inicjatywa: Żarówki wymieniamy – energię i środowisko oszczędzamy!
Inicjatywa organizacji: Przedszkole Publiczne w Żarkach z odziałem w Kotowicach
Lokalizacja inicjatywy: Gmin Żarki
Termin realizacji: 01.10.2016 – 31.12.2016
Przedszkole Publiczne w Żarkach usytuowane jest w jednym z ładniejszych zakątków Żarek na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Przedszkole posiada: 5 dużych sal dziennego pobytu dzieci (w każdej sali znajduje się łazienka), bibliotekę, salę telewizyjno-wypoczynkową, kuchnię, pomieszczenie administracyjno -gospodarcze. Budynek przedszkola jest po termomodernizacji (docieplenie ścian i stropu, wymiana pokrycia dachowego, stolarki okiennej i drzwiowej). Wymieniona również została instalacja CO wraz z modernizacją kotłowni i wymianą źródła ciepła. Wykorzystanie energii cieplnej zostało już znacząco ograniczone natomiast w dalszym ciągu jest wysokie zużycie energii elektrycznej (roczny koszt wynosi: 7664zł.). Wymiana zwykłych żarówek na żarówki LED w całym budynku pozwoli na znaczące zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Dodatkowo żarówki LED „żyją” 15-20 razy dłużej od zwykłych żarówek i około trzy razy dłużej niż świetlówki inwestycja zatem zwraca się bardzo szybko. Wymienione żarówki zostaną oddane do PSZOK. Podczas zajęć z dziećmi sale muszą być odpowiednio doświetlone sztucznym źródłem światła. Sale są o dużej powierzchni, niestety niedoświetlone dostatecznie światłem dziennym, przez co światło zapalone jest 5 dni w tygodniu przez 10 godzin (od 7.00-17.00), a ponadto część żarówek świeci codziennie po zmroku- oświetlają bowiem hol przedszkola. Trwała zmiana otaczającej nas przestrzeni powinna jednak brać początek w nas samych. Dlatego też, niezmiernie ważne jest uświadomienie lokalnej społeczności i odpowiednie ukierunkowanie do działań. Ekolodzy już od wielu lat biją na alarm w kwestii ocieplania się klimatu. Jak wynika z badań, ciepło emitowane przez standardowe żarówki to jeden z czynników wzrostu średniej temperatury na świecie o 6oC. Tak znaczny wzrost temperatury na świecie może przyczynić się do intensyfikacji anomalii pogodowych np. topnienie lodowców, podniesienia poziomu mórz, gradobicie, huragany oraz trąby powietrzne. Celem inicjatywy jest zauważalna potrzeba uświadomienia globalnego problemu, przed którym stanął współczesny świat. Każdy z nas lokalnie może przyczynić się do zmniejszenia jego skali wybierając źródła światła oparte na technologii diodowej – najbardziej energooszczędne i przyjazne środowisku źródła światła dostępne obecnie na rynku. Przejście na oświetlenie LED może stanowić najprostszy gest ekologiczny, który będzie przyjazny zarówno środowisku jak i naszym portfelom.
11. Inicjatywa: Reaktywacja bartnictwa – ochrona przyrody i staropolskiej tradycji w Podlesicach
Inicjatywa organizacji: Fundacja Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego i Kulturowego
Lokalizacja inicjatywy: Gmin Kroczyce
Termin realizacji: 01.01.2017 – 31.03.2017
Głównym celem realizowanego zadania jest przywrócenie bartnictwa jako formy tradycyjnego użytkowania lasu, które zanikło w Polsce i niemal na całym obszarze Europy pod koniec XIX wieku. Bartnictwo jest formą pszczelarstwa leśnego, polegającą na chowie pszczół w specjalnie w tym celu wydrążonych dziuplach, czyli barciach. W ramach realizowanego projektu zostaną wykonane kłody bartne, które będą zamontowane na wskazanych przez specjalistę (bartnika) drzewach. Docelowo w kłodach bartnych mają zamieszkiwać pszczoły rasy środkowoeuropejskiej Apis mellifera mellifera, które od najdawniejszych czasów zamieszkiwały tereny naszego kraju. Pszczoła miodna Apis mellifera mellifera pierwotnie była naturalnym składnikiem biocenozy lasu, jako stały i dominujący zapylacz. W skutek porzucenia tradycji bartniczej liczebność tego owada spadła do całkowitego minimum. Bartnictwo może, przynajmniej lokalnie, umożliwić odtworzenie zbliżonego do naturalnego zespołu owadów-zapylaczy w lasach. Pszczelarstwo pasieczne nie zastąpiło w pełni funkcji „leśnych pszczół” z uwagi na znacznie odbiegającą od naturalnej koncentracje rodzin pszczelich w pasiekach. Istotnym faktem jest również, że pszczoła miodna środkowoeuropejska Apis mellifera mellifera objęta jest programem ochrony zasobów genetycznych. Ważną kwestią jest również to, że pszczoły dzięki swej funkcji zapylającej mogą wspomóc wiele roślin przed wymarciem i wyplenieniem, a dodatkowo rzutować na zwiększenie się ich liczebności. Z chwilą wyginięcia populacji leśnych pszczół, w przyrodzie powstała luka, a to właśnie bartnictwo jest szansą na przywrócenie lasom pszczół w sposób zbliżony do naturalnego.
12. Inicjatywa: Hotel dla owadów
Autor inicjatywy: Justyna Jaworska – Dubiel, Patrycja Panek, Michał Łada
Lokalizacja inicjatywy: Gmin Kroczyce
Termin realizacji: 01.01.2017 – 30.06.2017
Celem inicjatywy jest budowa i montaż domków/hoteli dla owadów zapylających. Inicjatywa zrodziła się na skutek globalnego zmniejszania się liczebności owadów zapylających w wielu ekosystemach. W skali lokalnej naszego rejonu ten problem również jest widoczny. Spadek ilości owadów zapylających to efekt zmian sposobu gospodarowania np. w naszym regionie zaniechanie wypasu zwierząt gospodarskich na obszarach muraw kserotermicznych, co przyczyniło się do zarastania i zaniku tego typu siedlisk , a tym samym zubożenie florystyczne. Przeciwdziałanie zanikaniu owadów zapylających jest niezmiernie ważne z uwagi na fakt, że rośliny są kluczowym źródłem żywności dla ludzi i zwierząt. Ochrona owadów zapylających jest ważną częścią działania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej oraz utrzymania wydajności produkcji żywności. Kolejną przyczyną redukcji liczby owadów zapylających jest intensyfikacja produkcji rolnej. Owady zapylające związane są z krajobrazem kulturowym a ich rola zarówno w zapylaniu upraw jak i funkcjonowaniu ekosystemów jest kluczowa i niedająca się zastąpić. Największą grupę owadów pożytecznych stanowią dzikie pszczoły. Najczęściej w naszych ogrodach można spotkać pszczołę murarkę ogrodową Osmia rufa. Zwiększenie lokalnych populacji samotnych pszczół jest niezmiernie opłacalne dla środowiska z uwagi na to, że głównym celem murarki ogrodowej jest zapylanie, co chroni rośliny przed wyplenieniem i może rzutować na wzrost liczebności. Niestety wśród społeczeństwa panuje przekonanie, że pszczoły to intruzy w gospodarstwach domowych. Często przyczyną tego jest obawa przed użądleniem. Pszczoła samotnica pomimo posiadania żądła w ogóle go nie używa, dlatego idealnie nadaje się do przydomowych ogrodów, gdzie nawet dzieci mogą prowadzić obserwację z bardzo bliskiej odległości. Każda lokalna inicjatywa mająca za cel poprawę warunków bytowania zapylaczy a także edukację lokalnej społeczności na temat zagrożeń i skutków degradacji środowiska i sposobach ochrony owadów zapylających jest niezbędna. Rezultaty inicjatywy będą długofalowe i przyczynią się do podniesienia świadomości ekologicznej lokalnej społeczności.
13. Inicjatywa: ZIELENIEC-mini Park Pocześniański – PRZY KOSCIELE pw. Św. JANA CHCRZCICIELA W POCZESNEJ
Inicjatywa grupy nieformalnej: EKO-Groszki
Lokalizacja inicjatywy: Gmin Poczesna
Termin realizacji: 01.01.2017 – 30.06.2017
Teren użyteczności publicznej, na którym planowana jest realizacja inicjatywy znajduje się tuż przy kościele i plebani w Poczesnej. Na tym terenie wielokrotnie organizowane są festyny, odpusty, uroczystości kościelne i nie tylko, pikniki rodzinne i inne okazjonalne wydarzenia, a jest to obszar, który nie jest dostatecznie zagospodarowany. Obecny ks. proboszcz podejmuje trud upiększenia tego terenu po to, by zachęcać ludzi – społeczność lokalną do korzystania z jego walorów o każdej porze roku. Teren wymaga jednak uporządkowania i przygotowania pod nasadzenia krzewami, bylinami i drzewami rodzimymi oraz postawienia ławek i koszy na śmieci, by móc spocząć w cieniu. Planuje się również zakup oświetlenia – lamp solarnych, które podświetlą elementy architektury ogrodowej i roślinność oraz pozwolą wykreować nastrój wieczornych spotkań. Teren pod lampami solarnymi zostanie wyłożony kostką ażurową, tak, by zapewnić powierzchnię biologicznie czynną. Pozostała cześć terenu jest już wyłożona kostką. Zagospodarowany teren będzie miejscem spotkań mieszkańców i osób przyjezdnych, a tym samym stanie się obszarem rekreacyjno – edukacyjnym. Na tablicy informacyjno – edukacyjnej zostaną opisane jakie korzyści płyną z zastosowania lamp solarnych.
14. Inicjatywa: ZIELENIEC – Zawodziański mini Park Pocześniański – na Zawodziu
Inicjatywa grupy nieformalnej: EKO-Groszki
Lokalizacja inicjatywy: Gmin Poczesna
Termin realizacji: 01.07.2017 – 31.12.2017
Inicjatywa, którą planują podjąć Autorzy ma charakter oddolny i lokalny. Planują działania, które będą miały na celu zaprzyjaźnienie się z przyrodą poprzez zapewnienie ogólnego dostępu do niej dla wszystkich. Teren użyteczności publicznej znajdujący się tuż za rondem głównym na Zawodziu, przy niewielkim naturalnym zbiorniku wodnym nie jest dostatecznie zagospodarowany. Dotąd nie był również utrzymany tak, jak powinien być. Obecna Rada Sołecka podejmuje jednak trud upiększenia tego terenu po to, by zachęcać ludzi – społeczność lokalną do korzystania z jego walorów o każdej porze roku. Teren wymaga jednak gruntownego uporządkowania, wyrównania, użyźnienia i przygotowania pod zazielenienie krzewami, bylinami i drzewami rodzimymi. Na chwilę obecną jest zarośnięty dzikimi krzewami i tzw. samosiejkami , którym przydałoby się towarzystwo. Radni potrafią zaangażować społeczność lokalną we wspólne przedsięwzięcia i inicjatywy. Inspiracją dla pomysłu na Eko-Inicjatywę był ostatnio (2 lata temu) organizowanyfestyn w tym miejscu – na tzw. piachach, w który angażuje się sporo mieszkańców. Teren ten wymaga sprzątania i pielęgnowania, bo nic samo się nie robi. Wszyscy chcieliby mieć ładnie, chcieliby cieszyć oko pięknymi widokami, podziwiać, delektować się promieniami słonecznymi i letnim wiatrem, który przynosi zapachy różnych kwiatów, krzewów i drzew, ale najpierw musimy to stworzyć, a potem o to dbać i pielęgnować. Ostatnio organizowany festyn na tym terenie zakończył się ogromnym zanieczyszczeniem okalającego go lasu. Zwierzęta leśne poroznosiły po lesie resztki jedzenia i plastikowe opakowania, brakuje tam szczelnych koszy na śmieci, które powinny być regularnie opróżniane. Ludzie przybywający spoza terenu naszej gminy na tzw. relaks i odpoczynek zostawiają mnóstwo śmieci i zanieczyszczają cały okoliczny teren. Gdyby był stworzony system segregowania i wyrzucania we wskazane miejsca śmieci – można będzie organizować na tym terenie festyny, pikniki rodzinne i inne sezonowe wydarzenia. Ludziom tego brakuje. Markety i nieustająca konsumpcja nie jest czymś co relaksuje i pozwala naładować baterie na dłużej. Liczba ludzi na ostatnim festynie pokazała, że jest zainteresowanie takimi wspólnymi spotkaniami, że potrzeba jest integracji, że jest w ludziach energia i potencjał. Można wykorzystać piękne walory przyrody i krajobrazu. Ludzie wychodzą z domów, spotykają się i integrują, bo mają wspólne cele. Chcemy budować nasz kapitał dalej, a inicjatywa Eko-Groszków będzie doskonałą do tego okazją. Chodzi głównie o wprowadzenie zmiany w naszym środowisku i poprawę-wzmocnienie współpracy mieszkańców przy realizacji inicjatyw lokalnych na rzecz zrównoważonego rozwoju. Chcemy wspólnie poprawić stan naszego środowiska naturalnego (tereny podmokłe, mnóstwo owadów i komarów, ale również piękne motyle i owady zapylające) przy zaangażowaniu społeczności lokalnych. Chcemy nasze lokalne problemy związane z ochroną środowiska rozwiązywać wspólnie. Teren, który chcemy zagospodarować jest niewielki, ale bardzo uroczy. Aby mógł spełniać swoją funkcję trzeba go uatrakcyjnić, posadzić rodzime krzewy, byliny, drzewa, które wzbogacą środowisko naturalne oraz dadzą schronienie lokalnej faunie, np. ptakom. Gatunki rodzime dostarczają zwierzętom, ptakom miejsca do życia oraz pokarmu, także dla owadów i mniejszych zwierząt. Autorzy chcą zrobić zielone alejki, postawić pergole z ławeczkami, by móc spocząć w cieniu. To wspólne przedsięwzięcie, to najwyższa forma partycypacji społecznej, gdzie mieszkańcy razem i na równi podejmują działania wynikające z potrzeby, z którą się wszyscy identyfikujemy (brakuje nam takiego miejsca do spotkań, do wzmacniania więzi społecznych i rodzinnych). Tym samym inicjatywa wpisuje się w realizację zasady empowerment czyli mieszkańcy mają wpływ na sprawy, które ich dotyczą i zwiększa się w ten sposób efektywność wspólnych działań na rzecz wspólnych celów.
15. Inicjatywa: ZIELENIEC –mini Park Motyli
Inicjatywa organizacji: Częstochowskie Motyle
Lokalizacja inicjatywy: Gmin Częstochowa
Termin realizacji: 01.07.2017 – 31.12.2017
Teren, na którym planowana jest inicjatywa znajduje się tuż przy Domu Pomocy Społecznej i Centrum Integracji Społecznej w Częstochowie przy ul. Legionów i nie jest dostatecznie zagospodarowany. Dotąd nie był również utrzymany tak, jak powinien być. Osoby zaangażowane w realizację projektu Senior- Wigor, skierowanego głównie do osób starszych, podejmują jednak trud upiększenia tego terenu po to, by zachęcać ludzi –społeczność lokalną do korzystania z jego walorów o każdej porze roku. Teren, który chcemy zagospodarować jest niewielki i dość betonowy, ale bardzo uroczy, bo na uboczu, z dala od miejskiego zgiełku. Na chwilę obecną rośnie na nim kilka starych polskich drzew. Aby mógł spełniać swoją funkcję trzeba go uatrakcyjnić, posadzić rodzime krzewy, byliny, drzewa, zrobić zielone alejki, postawić pergole z siedziskiem i ławki, by móc spocząć w cieniu. Teren wymaga gruntownego uporządkowania i przygotowania pod nasadzenie krzewami, bylinami i drzewami rodzimymi, które wzbogacą ogród i sprawią, że teren będzie mógł być wykorzystany do edukacji przyrodniczej i ekologicznej, a także zapewni schronienie lokalnej faunie (np. ptakom). Autorzy chcą wspólnie z lokalną społecznością poprawić stan lokalnego środowiska naturalnego.
16. Inicjatywa: Eko szkoła – wymiana oświetlenia na ledowe
Inicjatywa grupy nieformalnej: Wspólnie dla szkoły
Lokalizacja inicjatywy: Gmin Zawiercie
Termin realizacji: 01.10.2016 – 31.12.2016
W ramach inicjatywy planowana jest wymiana oświetlenia w Zespole Szkół Gimnazjum nr 6 SP 13 w Zawierciu – Kromołowie. Wymiana żarówek na żarówki LED pozwoli na znaczące zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Lampy LED dzięki niskiemu zapotrzebowaniu na energię elektryczną przyczyniają się do ograniczenia produkcji tej energii co w sposób bezpośredni wpływa na ograniczenie emisji szkodliwych dla środowiska spalin. Lampy LED w przeciwieństwie do tradycyjnych źródeł światła są całkowicie pozbawione szkodliwych substancji dla życia i zdrowia takich jak rtęć, co jest zgodne z dyrektywą RoHS ( Restriction of Hazardous Substances) – (2002/95/EC), wprowadzona w życie w lipcu 2006r Dyrektywa ta została transponowana do Polski Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 27 marca 2007 roku (Dz.U. nr 69, poz. 457). Celem wprowadzenia dyrektywy jest zmniejszenie ilości substancji niebezpiecznych przenikających do środowiska z odpadów elektrycznych i elektronicznych. Dyrektywa RoHS obejmuje swoim działaniem ograniczenia na etapie produkcji w wprowadzaniu substancji niebezpiecznych w elektronice. Dzięki realizacji inicjatywy oszczędzamy energię, a tym samym oszczędzamy środowisko, w którym żyjemy.
17. Inicjatywa: Rozwój, pielęgnacja i odtwarzanie zadrzewień w Skarżycach
Autor inicjatywy: Justyna Wesołowska, Stanisław Wybański
Lokalizacja inicjatywy: Gmin Zawiercie
Termin realizacji: 01.01.2017 – 30.06.2017
W ramach inicjatywy planowana jest m.in. pielęgnacja drzew w miejscowości Skarżyce, będącej osiedlem miasta Zawiercie. Pielęgnacja polegać będzie na wykonywaniu cięć pielęgnacyjnych, usunięcie posuszu, poprawianie statyki drzew poprzez odciążanie niektórych fragmentów koron drzew, usuwanie gałęzi nadłamanych, zagrażających. Następną częścią inicjatywy będzie posadzenie nowych rodzimych roślin, które komponować się będą ze starym zadrzewieniem. Teren objęty inicjatywa, to teren placu wokół kościoła w Skarżycach. Teren ten jest ogólnodostępny. Skarżyce to miejscowość przede wszystkim turystyczna, znajduje się na szlaku Orlich Gniazd na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Teren całej inicjatywy jest zaniedbany pod względem braku nadzoru człowieka nad rosnącymi drzewami. Drzewa te mają około 100 lat i sporadycznie były obcinane, wtedy kiedy zagrażały już bezpieczeństwu. Autor inicjatywy chciałby poprzez realizację działania zwiększyć bezpieczeństwo, a także uformować korony drzew tak aby to urokliwe miejsce było zachętą do odwiedzania. Całość inicjatywy przyniesie także pozytywny wpływ dla środowiska. Korzyści, które dają nam drzewa nie powstają jednak tylko dlatego, że drzewa występują w naszym rejonie. Aby były jak najlepsze i najbardziej wszechstronne nie tylko dla obecnego, ale też następnych pokoleń, drzewa i krzewy muszą być posadzone w odpowiednim miejscu i właściwie pielęgnowane. Zdrowe drzewa wymagają profesjonalnej opieki i pewnych wydatków na ich pielęgnację. Jest to ważne, ponieważ, aby przyniosły korzyści drzewa potrzebują wiele czasu na wzrost. Są naszym dziedzictwem po poprzednich pokoleniach i darem dla naszych dzieci. Od tego co robimy dziś, zależy to w jakim stopniu nasze dzieci i wnuki będą mogły czerpać korzyści z rosnących w naszej miejscowości drzew. Nowoczesne spojrzenie na organizm jakim jest drzewo oraz postrzeganie go jako elementu całego środowiska spowodowało ustalenie zasad, według których przeprowadza się prace pielęgnacyjne na drzewach. Obok zapewnienia lub/i poprawy warunków siedliskowych cięcie jest jednym z głównych zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych. Przy realizacji inicjatywy potrzebna będzie praca wzwyzki oraz osób z uprawnieniami wysokościowymi z uwagi na fakt pracy na wysokości.
